موکاپات ، سمبل فرهنگ قهوه‌نوشی ایتالیا و یکی از محبوب‌ترین ابزارهای دم‌آوری قهوه می‌باشد که به‌دلیل در دسترس بودن و راحتی استفاده از آن، گزینه‌ی مناسبی برای عصاره‌گیری از قهوه است. ویژگی طعمیِ منحصر‌به‌فرد موکا‌پاتْ قهوه‌ی غلیظ آن است که امکان شبیه‌سازی آیتم‌های بر‌پایه‌ی اسپرسو را بری‌مان فراهم می‌کند. اگر به‌دنبال دم‌آوری قهوه‌ای مطلوب با موکاپات هستید، این یادداشت برای شماست.
موکاپات که معمولا جنس آن آلومینیم یا استیل است از ۳ قسمت محفظه‌ی آب، فیلتر قهوه و محفظه‌ی بالایی که برای قهوه‌ی دم‌شده می‌باشد، شکیل شده است.
نحوه‌ی کار با موکاپات به‌طور‌خلاصه به‌این نحو است که در محفظه‌ی پایینی آب و در فیلتر، قهوه‌ی آسیاب شده می‌ریزید و موکاپات را می‌بندید و روی گاز می‌گذارید. با افزایش دما‌ی آب، فشار بخار درون محفظه افزایش می‌یابد و آب را به بالا هل می‌دهد. آب داغ از قهوه عبور و از آن عصاره‌گیری می‌کند. در آخر قهوه‌ی عصاره‌گیری شده به محفظه‌ی بالایی می‌رسد.
و اما جزئیات
در موکا‌پات‌ها سوپاپی وجود دارد که توصیه می‌شود تا زیر آن آب بریزید. اگر بیشتر آب بریزید فشار بیشتری ایجاد می‌شود و قهوه‌تان تلخ‌تر می‌شود. اگر برای آماده شدن قهوه‌تان عجله دارید می‌توانید در محفظه‌ی پایینی آب داغ بریزید اما برای طعم بهتر، آب تقریبا ۲۰ درجه سانتی گراد را پیشنهاد می‌کنیم. پس از آب، فیلتر را از سابه‌ی قهوه پر کنید و سطحش را صاف کنید اما فشرده‌اش (Tamp) نکنید. نکته‌ی دیگر این است که درجه آسیاب قهوه‌تان باید ریزتر از روش‌های چکه‌ای و درشت‌تر از اسپرسو باشد. ریزتر شدن قهوه باعث عصاره‌گیری بیشتر و در نتیجه تلخی و غلظت بیشتر و در مقابل درجه آسیاب درشت‌تر باعث ترشی بیشتر و غلظت کمتر می‌شود.
موکاپات را ببندید و روی شعله‌ی گاز قرار دهید. دقت کنید که شعله نباید آنقدر زیاد باشد که از اطراف موکاپات بیرون بزند. با شروع ریختن قهوه (با شنیدن صدا) در محفظه‌ی بالایی، شعله را خاموش کنید تا قهوه‌تان خیلی تلخ نشود.
نحوه‌ی عصاره‌گیری در موکاپات کمی شبیه به عصاره‌گیری اسپرسو می‌باشد و به‌همین دلیل بعضا به‌اشتباه به آن اسپرسو نیز می‌گویند. در هر دو روش، آب با فشار از قهوه رد می‌شود؛ در موکاپات به‌سمت بالا و در اسپرسو ماشین به‌سمت پایین. اما در موکاپات فشار آنقدر نیست که با تقریبا ۸۰ میلی‌گرم آب، بتوان در بازه‌ی ۲۰-۳۰ ثانیه قهوه‌ای به غلظت اسپرسو داشت. البته قهوه‌ی دم شده با موکاپات غلظت بیشتری از قهوه‌های دمی دارد و برای ترکیب کردن قهوه با شیر یا سایر مواد بسیار مناسب است. معمولا از نسبت قهوه به آب ۱:۷ در موکاپات استفاده می‌شود. با این نسبت قهوه‌ای با غلظت تقریبا ۳ برابر قهوه‌ی دمی خواهید داشت.
ساخت نوشیدنی‌های ترکیبی با موکاپات
نکته‌ای که در ساخت نوشیدنی‌های ترکیبی با قهوه مهم است، غلظت قهوه‌تان است. طبیعی‌ست وقتی به قهوه‌مان مواد دیگری مثل آب، شیر، انواع طعم‌دهنده و … را اضافه می‌کنیم، به حجم نوشیدنی‌مان اضافه و از طعم قهوه کم می‌کنیم. این یکی از دلایلی است که در کافه‌ها نوشیدنی‌ها بر پایه‌ی اسپرسو هستند، نه بر‌پایه‌ی قهوه‌های دمی. دقت کنید که موکاپات غلظت اسپرسو را نخواهد داشت اما همچنان امکان ترکیب کردن با خوراکی‌های دیگر را به شما می‌دهد.
مثلا با اضافه کردن آب داغ به قهوه‌تان چیزی شبیه به آمریکانو خواهید داشت. همین‌طور می‌توانید شیر را گرم کنید، درون فرنچ‌پرس بریزید و با بالا و پایین بردن فیلتر به‌مدت ۱۵ ثانیه، کف (Foam) شیر درست کنید. با اضافه کردن شیر و کف شیر به قهوه‌تان در فنجان تقریبا ۲۵۰ میلی‌لیتری، کاپوچینوی خانگی خواهید داشت. اگر دوست دارید طعم قهوه‌تان محسوس‌تر باشد می‌توانید به‌همان اندازه که قهوه دارید، شیر و کف شیر به آن اضافه کنید و از خوردن اسپرسو ماکیاتو لذت ببرید. پیشنهاد می‌کنم از تجربه کردن نترسید و کمی هم آزمون و خطا کنید. می‌توانید از شکلات، ادویه‌ها، انواع سیروپ‌ها و شیرین‌کننده‌ها در نوشیدنی‌تان استفاده کنید و اگر ریسک‌پذیر‌تر هستید به این لیست میوه‌ها را هم اضافه کنید.
درجه برشتگی قهوه
همیشه بین موکاپات و قهوه‌ی تیره‌برشت پیوندی ناگسستنی وجود داشته. به‌هرحال همان‌طور که در ابتدا گفتم موکاپات بخشی از فرهنگ قهوه‌نوشی ایتالیا محسوب می‌شود و بخش دیگری از این فرهنگ قهوه‌های تیره‌برشت است. البته با توجه به کمتر بودن نسبت آب به قهوه منطقی‌ست که از قهوه‌ی تیره‌تر استفاده کنیم تا عصاره‌گیری راحت‌تر شود. اما دقت کنید که تیره و روشن بودن قهوه نسبی‌ست و می‌توانید از قهوه‌ای استفاده کنید که روشن‌تر باشد و نوشیدنی‌تان کمی اسیدیته‌اش (ترشی مطلوب) بیشتر و تلخی‌اش کمتر شود.
تقریبا ۱۰۰ سال از اختراع موکاپات می‌گذرد و باوجود رونق بازار ابزارهای دم‌آوری جدید، موکاپات به‌دلیل سادگی و طعم منحصر‌به‌فرد، همچنان طرفداران پروپاقرص خود را دارد. شما نیز اگر قهوه‌تان را با موکاپات دم می‌کنید، فراموش نکنید روش دم‌آوری‌تان را با ما به‌اشتراک بذارید.